Mehmet Ali Bey

1911 yılında çekilmiş yandaki fotoğrafta Dramalı Ali Rıza Efendi'nin büyük oğlu Mehmet Ali Bey, küçük kardeşi Mahmut Bey ile birlikte görülmektedir. Fotoğrafın çekildiği tarihte Mehmet Ali Bey 27 yaşında, Mahmut Bey ise 9 yaşındaydı. Dramalı Ali Rıza Efendi 4 yıl önce vefat etmişti, aynı yıl içinde Osmanlı Devleti ile İtalya arasında Trablusgarp Savaşı patlak verecekti. Babalarının memleketi olan Drama'nın Osmanlıların elinden çıkmasına 1 yıl gibi kısa bir süre kalmıştı. 1371 yılında Osmanlılar tarafından Çirmen Muharebesi ile fethedilmiş bu bu şehir, Ali Rıza Efendi'nin bütün yaşamı boyunca bir Osmanlı şehri olarak kalmıştı. Ancak 540 yıl sonra bu toprakların kaderi değişmek üzereydi.Şehir bir daha dönmemek üzere Türklerin elinden çıkmak üzereydi.
Yandaki belge Mehmet Ali Bey'in araştırmalarımız sonucu Osmanlı arşivlerinde bulunmuş (Dahiliye Defterleri Dosya No:143 Gömlek No:253) sicili, yani özgeçmişidir. Sicildeki en son kayıt 1912 tarihine, yani aşağı yukarı yukarıdaki fotoğrafın çekildiği tarihe aittir.

Sicilin giriş kısmında

محمد علي افندي حظور همايون ملكانه درسي شريف مخاطبلرندن و فاتح درسي عاملرندن درامهلي علي رضا افندينك مخدوميدر

Mehmed Ali Efendi, Huzur-ı Hümayun Mülükane ders-i şerif muhatablarından ve Fatih dersiamlarından Dramalı Ali Rıza Efendi’nin mahdumudur.

ibaresi yer almaktadır. Yani Mehmet Ali Bey'in huzur dersi muhataplarından ve Fatih Medresesi dersiamlarından Dramalı Ali Rıza Efendi'nin oğlu olduğu belirtilmektedir. Bu tanıtım Ali Rıza Efendi'nin, Ebül'ula Mardin'in Huzur Dersleri kitabından öğrendiğimiz mezartaşındaki ibareyle neredeyse kelime kelimesine özdeştir.

Sicilde ayrıca Mehmet Ali Bey'in bin üç yüz iki sene-i hicriyesinde yani milâdi takvimle 1884 yılında doğduğu, Davutpaşa ilköğretim okulundan 1 Eylül 1900 tarihinde, Vefa Lisesinden ise 22 Ekim 1904 tarihinde mezun olduğu, 27 Nisan 1907 tarihinde (Ali Rıza Efendi'nin öldüğü gün) Darülfunun Edebiyat bölümünden mezun olduğu belirtilmektedir. Üniversite öğrenimi sırasında Ziraat Bankasında staj yaptığı, 30 Mart 1910 tarihinde 800 kuruş maaşla Maliye Nezareti Özel kalem müdürlüğü İstatistik kalemi 2. Sınıf katipliğine atandığı yazılıdır. Yani yukarıdaki fotoğrafın çekildiği yıllarda Mehmet Ali Bey artık para kazanmaya başlamış, annesi Fatma Zehra hanım ve iki küçük kardeşi Remzi ve Mahmut Bey'den oluşan ailesinin başkanlık rolünü üstlenmişti.

Cumhuriyet'in kuruluşundan sonra Mehmet Ali Bey'in kariyeri ilerlemeye devam edecek, ülkenin başkentinin Ankara'ya taşınması üzere Ankara'ya yerleşerek genç Türkiye'nin kurucu kadroları arasında yer alacaktı. Yandaki fotoğraf Mehmet Ali Bey'in 1930 yılında kardeşi Mahmut Bey'e Ankara'dan yolladığı bir fotoğraftır. Yaşamının geri kalan kısmını Ankara'da geçiren Mehmet Ali Bey Sayıştay Daire Başkanlığına kadar yükselmiş, 1965 yılında Ankara'da vefat etmiştir. Muhasebe-i Umumiye ve Bütçe Kanunları başlıklı bir kitabın yazarıdır.